Recht op vakantiedagen
Elke werknemer, ongeacht zijn type arbeidscontract, heeft het recht om elk jaar vakantie op te nemen. Deze arbeidsvoorwaarde is wettelijk vastgelegd. Gedurende de vakantie dien je het loon van je werknemer door te betalen. Het aantal vakantiedagen dat je werknemer opbouwt, is afhankelijk van zijn arbeidsomvang.
Wettelijke vakantiedagen berekenen
De vakantiedagen die je werknemer op basis van de wet krijgt, worden wettelijke vakantiedagen genoemd. In uren is dit 4 maal het aantal uren dat hij op weekbasis werkt. Bij een volledige werkweek kan hij dus in totaal 4 weken vakantie per jaar opnemen. Stel je werknemer werkt 25 uur per week, dan heeft hij recht op 4 x 25 = 100 uur vakantie. Heeft je werknemer een arbeidsomvang van 5 volledige werkdagen per week, dan kan hij dus 4 x 5 = 20 dagen op vakantie.
Bovenwettelijke vakantiedagen
Je kunt ervoor kiezen om je werknemer meer vakantiedagen te geven. Alle dagen die je meer geeft dan het wettelijk minimum worden bovenwettelijke vakantiedagen genoemd. Veel cao’s bevatten bepalingen over extra, bovenwettelijke vakantiedagen. Zo krijgen veel werknemers op jaarbasis 5 bovenwettelijke vakantiedagen.
Opbouw vakantiedagen
Je werknemer bouwt niet alleen wettelijke vakantiedagen op over de dagen die hij werkt. In sommige situaties gaat de opbouw gewoon door, zoals bij ziekte, zwangerschapsverlof en bevallingsverlof.
Beleid opnemen/afwijzen vakantie
Het is verstandig om binnen je organisatie een beleid in te stellen voor het opnemen van vakantiedagen. Zo weten je werknemers precies wat ze moeten doen als ze vakantie willen opnemen en onder welke omstandigheden hun verzoek om opname kan worden afgewezen.
In principe dien je het verzoek van je werknemer goed te keuren. Er kunnen echter omstandigheden zijn waardoor dit niet mogelijk is. Er moet dan sprake zijn van zogenaamde zwaarwegende bedrijfsbelangen. Anders gezegd, je mag het verzoek afwijzen als bij toekenning ervan je bedrijf in grote problemen zou komen. Dit is bijvoorbeeld het geval als daardoor je productie dreigt stil te vallen of er een onderbezetting zou ontstaan die niet is op te vangen.
Een andere reden voor afwijzing is dat het om een collectieve vakantie gaat waarin meerdere van je werknemers in dezelfde periode tegelijkertijd vrij willen nemen, zoals in het onderwijs of de bouw. Je dient in ieder geval binnen 2 weken na ontvangst het verzoek toe te kennen of gemotiveerd af te wijzen. Wijs je een verzoek af, dan moet je er wel voor zorgen dat je werknemer al zijn wettelijke vakantiedagen binnen hetzelfde kalenderjaar kan opnemen.
Vakantiedagen inleveren tegen ziektedagen of verlof
Je kunt met je werknemer bij het arbeidsvoorwaardengesprek afspreken dat hij vakantiedagen inlevert voor ziektedagen. Heb je dit niet van tevoren afgesproken, dan moet je bij ziekte het loon gewoon doorbetalen. Als je werknemer bijzonder verlof wil opnemen, dan kun je hem ook vragen om hiervoor vakantiedagen in te leveren. Je kunt hem hiertoe niet verplichten. Let op: omruilen tegen ziektedagen of bijzonder verlof gaat alleen met bovenwettelijke vakantiedagen.
Vakantiedagen uitbetalen
Een veelgestelde vraag van werknemers is of je hun vakantiedagen kunt uitbetalen. Voor wettelijke vakantiedagen is dit niet mogelijk. Bovenwettelijke vakantiedagen kun je op verzoek echter wel uitbetalen. Je bent hiertoe echter niet verplicht: het is een gunst aan je werknemer. Aan het einde van zijn dienstverband heeft je werknemer wel recht op uitbetaling van alle resterende (wettelijke en bovenwettelijke) vakantiedagen.
Vakantiedagen vervallen na verloop van tijd
Vakantiedagen blijven niet onbeperkt geldig. Wettelijke vakantiedagen vervallen 6 maanden na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Bovenwettelijke vakantiedagen daarentegen vervallen pas na 5 jaar na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Heeft je werknemer zijn vakantiedagen niet opgenomen en is de vervaldatum verstreken, dan kan hij ze niet meer opnemen.
Volgorde van opnemen vakantiedagen
Omdat wettelijke vakantiedagen eerder vervallen dan bovenwettelijke, breng je opgenomen vakantiedagen eerst in mindering op de opgebouwde wettelijke vakantiedagen en daarna pas in mindering op de bovenwettelijke vakantiedagen.
De wet is complex en verandert vaak. Vraag een advocaat voor juridisch advies.
